In Hellevoetsluis geboren personen, verhuisd en elders overleden ten gevolge van de oorlog.
Geboren: 08 juni 1865 Woonplaats: Amsterdam Vermoord: 05 oktober 1942, Auschwitz.
Geboren: 12 februari 1896 Woonplaats: Amsterdam Zeemansgraf: 27 februari 1942, Javazee.
Bron: koninklijke marine / googlemaps
Frans Anton Boerman vertrekt in september 1938 naar Indonesie. Hij is adjudant machinist aan boort van de Hr.Ms. De Ruyter. Op 27 februari 1942 voer het schip uit voor de Slag in de Javazee. De opdracht was Japanse konvooien met invasietroepen te beletten om Java te bereiken. De konvooien werden echter niet gevonden. Vervolgens raakte het eskader slaags met een ander Japans eskader, waarbij de Nederlandse kruisers de Java en de De Ruyter werden getorpedeerd. In totaal komen 345 bemanningsleden van de De Ruyter om het leven waaronder oud inwoners Leendert Vijfvinkel (Brielle) en Pieter George Eekman (Nieuw Helvoet).
Frans Anton Boerman wordt genoemd in gedenkboek No 38.
Geboren :17 april 1866 Woonplaats: Amsterdam Vermoord: 05 maart 1943, Sobibor.
Geboren: 01 december 1900 Woonplaats: Alkmaar Omgekomen: 17 juli 1943, Ludwigsburg.
Jan Broere was matroos kleermaker in dienst bij de koninklijke marine. In mei 1943 wordt hij verplicht via de arbeitseinsatz naar Duitsland gestuurd. Daar overlijd hij in het ziekenhuis om 11 uur 's avonds aan een geperforeerde maagzweer / buikvliesontsteking. Hij wordt begraven op de oude begraafplaats van Ludwigsburg en in november 1955 herbegraven op het Nederlandse Ereveld in Frankfurt am Main.
Jan Broere wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940 - 1945.
Geboren: 24 november 1864 Woonplaats: Den Haag Vermoord: 02 april 1943, Sobibor.
Geboren: 31 mei 1865 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 15 oktober 1942, Auschwitz.
Bron: yad vashem
Geboren: 14 mei 1863 Woonplaats: Gouda Vermoord: 23 april 1943, Sobibor.
Geboren: 28 juli 1878 Woonplaats: Soerabaja Omgekomen: 11 april 1945, kamp 10 Banyubiru.
Bron: oorlogsgravenstichting
Tannetje van Dijl Schenk verhuist met haar man (KNIL) naar Soerabaja. In 1920 gaat hij met pesioen en wordt hotelhouder. Tannetje van Dijl Schenk komt om in het vrouwenkamp 10 Banyubiru, gelegen op Java 5 kilometer zuid van Ambarawa waar haar man vastzit die 2 maanden later overlijd. Ze wordt in 1949 herbegraven op het Nederlands Ereveld Kembang Kuning naast haar man.
Geboren: 21 maart 1866 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 23 april 1943, Sobibor.
Jacob Nathan van Engers is de broer van Elizabeth Moses van Engers.
Geboren: 21 november 1898 Woonplaats: Rotterdam Omgekomen: 14 mei 1940, Rotterdam.
Bron: oorlogsgravenstichting
Hendrik Gans is politie agent te Rotterdam en tijdens de oorlogsdagen ingezet op het centraal bureau. Op 14 mei is hij slachtoffer van het bombardement en wordt begraven op de algemene begraafplaats Crooswijk. Zijn graf is geruimd.
Geboren: 02 juni 1900 Woonplaats: Soerabaja Omgekomen: 13 maart 1945, Kamp Mariso.
Bron: oorlogsgravenstichting
Jannis Albert Le Grand had de functie van Majoor machinist bij de Koninklijke Marine. Hij wordt vastgezet in het Mario kamp gelegen in het uiterste zuiden van Makassar, bij kampong Dongaja aan de overzijde van de Songei Samboengdjawa. Door het wrede kamp regiem, zware dwangarbeid, slecht water en voedsel tekort overlijd hij aan dysentrie en een huidziekte.Hij wordt begraven in een massa graf en later herbegraven op het Nederlands Ereveld te Kembang Kuning.
Jannis Albert Le Grand wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940 - 1945.
Geboren: 24 november 1917 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 03 september 1943, Auschwitz.
Geboren: 25 juli 1866 Woonplaats: Den Haag Vermoord: 20 mei 1943, Westerbork.
Philip Haas is gecremeerd en bijgezet op de Joodse begraafplaats te Diemen.
Geboren: 27 mei 1903 Woonplaats: Eindhoven Omgekomen: 23 november 1944, Aurich Engerhafe.
Bron: oorlogsgravenstichting
Jacob Lodewijk (Jaap) Hamming werkt na zijn rechtenstudie tot 1929 als advocaat in Rotterdam. Daarna gaat hij aan de slag bij Philips in Eindhoven. In 1939 meld hij zich aan als reserveofficier bij de Koninklijke Landmacht. Nadat de Duitse bezetter het bedrijf hebben overgenomen gaat hij bij het verzet. Jaap is een van de eerste leden van de illegale Ordedienst (OD) en wordt commandant van OD-regio 18, Eindhoven en omgeving. Als er een verzetsgroep wordt opgepakt duikt hij met zijn familie op 28 mei 1942 onder. Tijdens de contraspionageoperatie Nordpol of Englandspiel wordt zijn naam bekend bij de bezetter. Tijdens een controle in de trein tussen Leiden en Amsterdam valt zijn echte persoonsbewijs per ongeluk op de vloer. Hij wordt gearresteerd en naar Amsterdam begracht. Daarna vastgezet in Scheveningen en na enige maanden naar kamp Vught overgebracht. Op 6 september gaat hij op transport naar Sachsenhausen waar hij alsl politiek gevangene tewerkgesteld wordt in de Heinkel fabriek. Later wordt hij doorgebracht naar Neuengamme. Eind oktober 1944 wordt hij met een aantal andere gevangenen geselecteerd voor dwangarbeid bij de aanleg van de Friesenwall. Jaap wordt ondergebracht in het buitenkamp Aurich-Engerhafe. Door de slechte hygiëne, ondervoeding en geen medicatie overlijd hij aan bloedige dysentrie. In 1953 wordt hij herbegraven op het Ereveld te Loenen.
mr. Jacob Lodewijk Hamming wordt genoemd op het provinciaal gedenkteken "De Brabantse Soldaat" te Waalre en in de erelijst van Gevallenen 1940 - 1945.
Geboren: 20 januari 1899 Woonplaats: Naarden Zeemansgraf: 21 november 1941, Atlantische Oceaan.
Bron: marhisdata / googlemaps
Op 11 mei 1940 ontvlucht Johannes Harder IJmuiden varend als tweede stuurman in dienst van Stoomvaart Maatschappij Nederland, aan boord van het ss Sembilan. Daarna vaart hij nog op het ss Sinkep om in 1941 aan te monsteren als eerste stuurman op het ss Bintang. Op 27 oktober vertrekt het schip van Kaapstad naar de Amerika. In de nacht van 20 november wordt ze door de U-160 ontdekt. Na het afschieten van twee torpedo's die doel missen treft de volgende ochtend om 05:10 een torpedo het schip aan bakboord zijde en niet veel later een tweede de machinekamer. Het schip zinkt binnen 8 minuten en de 54 overlevende weten in de reddingsvlotten te komen. 22 opvarende overleven de aanval niet.
Johannes Harder wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 01 november 1908 Woonplaats: Krimpen aan de IJssel Omgekomen: 10 april 1945, Rotterdam.
Bron: oorlogsgravenstichting
Bastiaan Hartman is kapper van beroep en zit in het verzet. In 1943 vertrekt hij uit Hellevoetsluis en vestigt zich in Oud Beijerland. Hij bezoekt nog regelmatig de omgeving van Hellevoetsluis en wordt daar samen met zijn vrouw opgepakt door de grenzpolizei die hun beeider persoonsbewijzen innamen. Na de dreiging dat hij ook in Oud beijerland opgepakt zou worden, duikt hij met zijn gezin onder en vertrekt naar Krimpen aan de IJssel waar hij het illegale werk voortzet. Hier krijgt hij een opdracht gegeven door de plaatselijke commandant van de N.B.S. gewest 13 zuid Holland. Hout bemachtigen voor ondergedoken spoorwegmannen. Tijdens deze actie wordt hij door een wachtman betrapt en met een geweerkof op het hoofd geslagen. Hij overlijd ter plaatse en wordt begraven op de gemeentelijke begraafplaats in Krimpen a/d IJssel. Hij is herbegraven op het Nederlands Ereveld te Loenen.
Bastiaan Hartman wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 21 november 1884 Woonplaats: Haarlem Vermoord: 18 juni 1942, Bernburg.
Bron: oorlogsgravenstichting / onbekend
Cornelis Johannes Hoogendijk staat vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijst van te arresteren personen tijdens de Aktion CPN op 25 juni 1941. Na zijn arrestatie gaat hij via Schoorl, Amersfoort naar Neuengamme. Hij staat te boek als politiek gevangenen. Met ongeveer driehonderd medegevangenen uit Neuengamme word hij naar de vernietigingskliniek Landes Heil und Pflegeanstalt in Bernburg gebracht waar vergassingsexperimenten plaatsvinden. Volgens de Duitse papieren overlijd hij aan longtubercelose. De dodenboeken van Neuengame melden dat hij vergast is met koolmonoxide en ter plaatse gecremeerd.
Cornelis Johannes Hoogendijk heeft postuum het verzetsherdenkingskruis ontvangen en wordt genoemd op het digitale monument Neuengamme.
Geboren: 08 oktober 1907 Woonplaats: Dordrecht Omgekomen: 14 april 1945, Dordrecht.
Bron: oorlogsgravenstichting
Cornelis Samuel Hornsveld is ambtenaar bij de centrale controledienst (CCD). Hij sluit zich aan bij de Binnenlandse strijdkrachten – strijdend Gedeelte, 2e Compagnie en is lid van een in Dordrecht en omgeving werkende verzetsgroep. Op 14 april is hij op de fiets onderweg met een jute zak vol handgranaten. Enkele handgranaten ontplofffen waarbij hij om het leven komt. In oktober 1992 wordt hij herbegraven op het Ereveld te Loenen.
Cornelis Samuel Hornsveld wordt genoemd op het monument Willemsdorp in Dordrecht en in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 11 maart 1908 Woonplaats: Zeemansgraf: 15 december 1941, Zuid Chinese zee.
Bron: ministerie van defensie / googlemaps
Onderzeeboot Hr.Ms. O-16 komt in 1936 in dienst en In 1939 wordt de boot naar Nederlands-Indië gestuurd. In 1941 kregen de O-16 en de 42 bemanningsleden de thuishaven Singapore. Vanaf dat moment viel de O-16 onder Brits commando. Op zaterdag 6 december 1941 vertrok de O-16 voor de eerste patrouille en koerste naar het noorden richting de Golf van Thailand. Na de aanval op Pearl Harbor verklaart ook Nederland de oorlog aan Japan. De O-16 ontving het bericht op 8 december en daardoor veranderde de patrouille in een oorlogspatrouille. De O-16 lanceerde vijf torpedo's en allemaal troffen ze doel. De O-16 zet weer koers naar Singapore. In de nacht van 14 op 15 december voer de boot boven water. De O-16 bevond zich ten noordoosten van het eiland Tioman. Rond 0230 uur loopt de O-16 op een mijn. Zeven opvarende overleven de klap, maar zes van hun verdrinken tijdens de zwemtocht van om vaste wal te bereiken. De enig overlevende verklaart: “een hevige klap; ik zie de boot ter hoogte van de dekbuizen [torpedobuizen aan dek, halverwege de boeg en de brug] in tweeën breken, een geweldige waterzuil vliegt de brug over, gevolgd door een warme diesellucht. De boot zinkt binnen een minuut weg, daarna lig ik te water." Aan boord bevind zich ook oud inwoner Jorinus Langerveld (Nieuw Helvoet). Het uitgebreide verhaal over de O-16 is te lezen op: Het vergaan van de O-16.
Jan Huig wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 20 november 1989 Woonplaats: Bandoeng Omgekomen: 20 augustus 1942, Bandoeng.
Frederik Theodor Huysse is controleur kina restrictie voor economische zaken. Hij is begraven op het nieuwe kerkhof in Bandoeng en later herbegraven op een buiten Ereveld.
Geboren 09 februari 1873 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 15 oktober 1941, Auschwitz.
Saartje Israel Rippe is de zus van Elizabeth Rippe en Alida Veen Rippe.
Geboren: 26 maart 1862 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 21 mei 1943, Sobibor.
Geboren: 12 april 1891 Woonplaats: Soerabaja Zeemansgraf: 27 november 1942, Javazee.
Bron: state library of victoria / googlemaps
Gerrit Joseph Jöbsis vertrekt in november 1937 naar nederlands Indië. Hij is hoofofficier administratie 2de klasse aan boord van de Hr.Ms. Java. Deze kruiser wordt tijdens de slag in de Javazee in de nacht van 27 februari 1942 getroffen door een torpedo afgeschoten door de Japanse kruiser Nachi. De torpedo raakt het achterste munitieruim. Er onstaat een explosie waardoor het achterschip afbreekt. De Hr.Ms. Java zinkt vrijwel direct en 491 van de 512 bemanningsleden komen om, waaronder oud inwoners Antoine Bastiaan van der Pijl (Brielle), Jacobus de Pijper en Marius Rozenberg (Hellevoetsluis), Piet Bijl en Jan Izak Hamers (Nieuw Helvoet) en Corstiaan van der Jagt (Spijkenisse).
Gerrit joseph Jöbsis wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 19 mei 1894 Woonplaats: Den Haag Zeemansgraf: 27 april 1941, Middellandse zee.
Bron: oorlogsgravenstichting / R.N. Milne / googlemaps
Willem Jacob Klijn is 1ste stuurman aan boord van het passagiersschip ss Slamat. Ze vaart vanaf 1939 al in konvooiverband in gebied rondom Nederlands-Indië. In 1940 wordt ze gecharterd door de Engelsen en in Sydney omgebouwd tot troepenschip. In 1941 wordt ze ingezet bij operatie Demon. Ze moet geallieerde troepen evacueren vanuit Griekenland. Na aankomst in de baai van Nauplia wordt op 27 april 1941 begonnen met het aan boord nemen van de evacuees. Om 4:15 vertrekt de Slamat met ongeveer 600 man aan boord. Na enkele uren wordt het konvooi aangevallendoor Duitse Junkers. De Slamat krijgt een voltreffer en staat in brand Na het verlaten van het schip worden de drenkelingen onder vuur genomen door Duitse vliegtuigen. Willem Jacob Klijn komt aan boord van de het Engelse schip HMS Wyneck. Samen met de HMS Diamond vertrekken de schepen rond 13:00 uur naar Kreta. Tijdens een verrassingsaanval door de Duitse bommenwerpers zinkt beide schepen. Bij deze ramp komen bijna 1000 man om, waaronder oud inwoner Jan Pille (Nieuwenhoorn) die aan boord van het ss Slamat zat.
Willem Jacob Klijn wordt herdacht op het Slamat monument te Netersel en genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 28 juni 1903 Woonplaats: Rotterdam Omgekomen: 19 augustus 1942, Rendsburg.
Bron: oorlogsgravenstichting
Adrianus Johannes Koster is van beroep kok op de grote vaart. In april 1942 beland hij door de arbeitseinsatz in Rendsburg. Daar wordt hij te werk gesteld bij de spoorwegen als rangeerder. Hij overlijd in het plaatselijke ziekenhuis aan een dubbele longontsteking en problemen met de bloedsomloop. Hij wordt begraven in Audorf op het Dorffriedhof. In 1953 wordt hij herbegraven op het Nederlandse Ereveld te Lubeck.
Hij is de broer van Petrus Johannes Kolster.
Geboren: 08 januari 1905 Woonplaats: Rotterdam Zeemansgraf: 16 augustus 1942, Atlantische Oceaan.
Bron: kommandobryggan.se / googlemaps
Peter Johannes Kolster is 2de stuurman aan boord van het Zweedse schip Suecia. Op 16 augustus 1942 om 07.45 uur word de Suecia, een achterblijver van konvooi SC-95, waargenomen door de U-596. Omdat ze zonder neutraliteitsmarkeringen voer, kreeg ze het bevel te stoppen. Na controle van de papieren bleek ze voor de Engelsen te varen. De 47 opvarende kregen opdracht het schip te verlaten. Hierna bracht de onderzeeboot de Suecia tot zinken met een torpedo. Negen opvarende, waaronder Petrus Johannes Kolster, overleefde de ramp niet.
Hij is de broer van Adrianus Johannes Kolster.
Geboren: 03 mei 1891 Woonplaats: Rotterdam Omgekomen: 16 maart 1943, Bamberg
Geboren: 26 december 1897 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 26 oktober 1942, Auschwitz.
Elizabeth Moses van Engers is de zus van Nathan Jacob van Engers.
Geboren:10 oktober 1917 Woonplaats: Djakarta Omgekomen: 15 augustus 1945, kamp Poeroektjahoe.
Bron: oorlogsgravenstichting
Dirk Roelof Louis van der Neut is opgeroepen als dienstplichtige van het jaar 1937. Na zijn opleiding tot korperaal, sergeant en vaandrig, wordt hij in februari 1938 gedatacheerd bij de KNIL voor een periode van 3 jaar en boven de koloniale sterkte toegevoegd in de functie van 1ste luitenant. Op 20 juli 1938 vertrekt hij per boot naar Nederlands Indië. Aan het begin van de oorlog wordt hij gepakt bij Tarkan (Noord Kalimantan) en vastgezet in het kamp Poeroek Tjahoe. Dit is kamp bestond uit een militaire barak in het KNIL-kampement. Hij overlijd op de dag van de bevrijding aan dysentrie. Hij wordt in 1961 herbegraven op het Nederlands Ereveld Menteng Pulo.
Dirk Roelof Louis van der Neut wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 12 augustus 1869 Woonplaats: Amsterdam Vermoord: 25 februari 1943, Westerbork.
Klaartje Abraham Parser is begraven op de Israëlische begraafplaats te Assen.
Geboren: 07 augustus 1919 Woonplaats: Den Helder Zeemansgraf:27 februari 1942, Javazee.
Bron: state library of victoria / googlemaps
Jacobus de Pijper (stoker 1ste klasse) zit aan boord van de Hr.Ms. Java. Deze kruiser wordt tijdens de slag in de Javazee in de nacht van 27 februari 1942 getroffen door een torpedo afgeschoten door de Japanse kruiser Nachi. De torpedo raakt het achterste munitieruim. Er onstaat een explosie waardoor het achterschip afbreekt. De Hr.Ms. Java zinkt vrijwel direct en 491 van de 512 bemanningsleden komen om, waaronder oud inwoners Antoine Bastiaan van der Pijl (Brielle), Marius Rozenberg en Gerrit Joseph Jöbsis (Hellevoetsluis), Piet Bijl en Jan Izak Hamers (Nieuw Helvoet) en Corstiaan van der Jagt (Spijkenisse).
Jacobus de Pijper wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 22 juli 1922 Woonplaats: Jutphaas Omgekomen: 07 maart 1945, Aken.
Bron: oorlogsgravenstichting
Gerard van Rijk is timmerman van beroep en wordt via de arbeitseinsatz in 1942 ingezet bij een aannemer in Duitsland en werkt in Keulen. Tijdens artillerie beschietingen is hij verwond geraakt door een granaatscherf aan de linkerzijde van zijn hoofd. Door het Amerikaanse rode kruis (1ste pantser divisie) gevonden, verbonden en naar het marine hospitaal in Aken gebracht en daar overleden. Hij is begraven op het Waldfriedhof te Aken. Op 25 juni 1952 wordt hij herbegraven op het Nederlands Ereveld te Loenen.
Geboren: 15 april 1891 Woonplaats: Haarlem Vermoord: 31 augustus 1942, Auschwitz.
Elizabeth Rippe is de zus van Saartje Israel Rippe en Alida Veen Rippe.
Geboren: 08 december 1916 Woonplaats: Soerabaja Zeemansgraf: 27 februari 1942, Javazee.
Bron: state library of victoria / googlemaps
Marius Rozenberg (Korperaal Konstabel) zit aan boord van de Hr.Ms. Java. Deze kruiser wordt tijdens de slag in de Javazee in de nacht van 27 februari 1942 getroffen door een torpedo afgeschoten door de Japanse kruiser Nachi. De torpedo raakt het achterste munitieruim. Er onstaat een explosie waardoor het achterschip afbreekt. De Hr.Ms. Java zinkt vrijwel direct en 491 van de 512 bemanningsleden komen om, waaronder oud inwoner Antoine Bastiaan van der Pijl (Brielle), Jacobus de Pijper en Gerrit Joseph Jöbsis (Hellevoetsluis), Piet Bijl en Jan Izak Hamers (Nieuw Helvoet) en Corstiaan van der Jagt (Spijkenisse).
Marius Rozenberg wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 20 mei 1915 Woonplaats: Den Haag Gefusilleerd: 31 maart 1945, Den Haag.
Franciscus van Schaik is kelner van beroep in zit in het verzzet. Op 9 februari 1945 wordt hij gearresteerd omdat hij met enkele kornuiten gedurende Sperrtijd van een aan de Goudriaankade liggend schip zakken erwten en post ontvreemd had. Bij zijn aanhouding legitimeerde hij zich met (naar achteraf bleek) valse Duitse papieren en dreigde met een in zijn bezit zijnde revolver. Eind maart 1945 wordt er een overval gepleegd op een Duitse militair aan de Parallelweg in Den Haag door in Duits militaire uniformen geklede personen. Hij wordt in zijn hand geschoten en van zijn wapens beroofd. Hiervoor worden op het trottoir van de Parallelweg, langs de spoorbaan nabij de zuidwestelijke ingang van het Stationsplein op 31 maart door de Grüne Polizei 12 willekeurige aangewezen mannen gefusilleerd. Hij wordt begraven op de gemeentelijke begraafplaats aan de Kerkhoflaan. Zijn graf is geruimd.
Franciscus van Schaik wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 02 april 1900 Woonplaats: Naarden Omgekomen: 21 oktober 1944, kamp Euckermünde.
Henri van Schreven is Luitenant ter Zee 1ste klasse koninklijke marine. Hij wordt op 15 mei 1942 gearresteerd in Bussum en komt terecht in Ueckermünde. Hij lijdt aan een endogene depressie en overlijd in het psychiatrische ziekenhuis. Volgens de Duitse artsen was hij de laatste periode voor zijn dood nogal onwetend, uitte hij zich niet naar zijn kameraden en viel hij vredig in slaap. Na zijn overlijden wordt hij begraven op de plaatselijke begraafplaats. In 1948 wordt hij op verzoek van de familie herbegraven in het familiegraf Eik en Duinen te Den Haag. Hij is later herbegraven op het Nederlands Ereveld te Loenen.
Henri van Schreven wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Het kamp Euckermünde.
In 1875 werd het provinciaal krankzinnigengesticht bij Ueckermünde geopend voor 300 patiënten. Met de machtsovername door de nazi’s veranderde het politieke klimaat voor de omgang met geesteszieken en gehandicapten. Onder het naziregime vonden al op 23 november 1939 de eerste deportaties van geesteszieke en invalide patiënten plaats uit het voormalige psychiatrische staatssanatorium in Ueckermünde/Pommeren naar de moordcentra in Hadamar en Bernburg. Later werd hier een crematorium ingericht en werden patiënten doodbehandeld. Het Ueckermünder-ziekenhuis kreeg bekendheid in de nasleep van de zogenaamde Actie T4, met de grootschalige moorden op tienduizenden hulpeloze patiënten, van wie velen als 'onwaardige' kinderen werden beschouwd. De meeste artsen, verpleegkundigen en verzorgenden bleven ook na het einde van de oorlog actief, zoals de planner van de T 4 Actie (1939), Dr. Wilhelm Bender. Na de oorlog kon hij blijven werken in een leidinggevende functie bij de psychiatrische kliniek Ueckermünde. De afschuwelijke uitroeiingscampagne van de medische wereld tegen gehandicapten en geesteszieken werd collectief onderdrukt. De misdaden in het sanatorium van Ueckermünde zijn niet vervolgd.
Geboren: 31 maart 1903 Woonplaats: Amsterdam Omgekomen: 09 september 1942, kamp Buchenwald.
Pentekening gemaakt door Henri Pieck in kamp Amersfoort.
Bron: oorlogsgravenstichting
Pieter Daniel de Smit is leraar van beroep en zit bij het verzet. In september 1941 wordt hij gearresteerd en via kamp Amersfoort komt hij op 2 april 1942 aan in Buchenwald. Daar overlijd hij om 5:05 aan een longontsteking.
Geboren: 18 juli 1892 Woonplaats: Amsterdam Overleden: 21 januari 1945, kamp Ravensbrück.
Cornelia Jacoba Smit Vader zit in het verzet. Nadat ze door de SD opgepakt is, komt ze op 3 maart 1944 aan in kamp Vught. Daar beland ze op 30 augustus in de ziekenboeg. Vanuit Den Bosch wordt ze overgebracht naar het concentratiekamp Ravensbrück waar ze overlijd.
Geboren: 22 mei 1887 Woonplaats: Banka eiland Omgekomen: 12 mei 1945, kamp Belalau.
Johannes Marinus Stade is medewerker van de Banka tin mijnen. Hij wordt vastgezet in de Balalau kampen (Zuid-Sumatra). Deze lagen in de buurt van Loeboek Linggau. Dit is het eindpunt van de spoorweg van Palembang via Lahat naar Loeboek Linggau. Na zijn overlijden wordt hij begraven op het ereveld Muntok gel;egen op het Banka eiland. In 1961 wordt hij herbegraven op het Nederlands Ereveld Leuwigajeh.
Geboren: 22 januari 1903 Woonplaats: Ede Zeemansgraf: 20 juni 1940, Atlantische Oceaan.
Bron: marhisdata / googlemaps
Adrianus Stolk is matroos aan boord van de motoranker Moordrecht. De Moordrecht is met een lading stookolie onderweg van Port Arthur (USA) naar Bermuda. Daar vertrekt ze op 9 juni 1940 in konvooi richting Europa. Op 18 juni verlaat ze het konvooi en gaat op alleen naar La Coruña. De U-28 onderschept op 20 juni de Moordrecht en vuurt om 14:20 een torpedo af. Deze raakt de Moordrecht aan bakboordzijde waardoor er brand uitbreekt en drie reddingsboten kapot gaan. De laatste wordt van het zinkende schip losgesneden en komt omgekeerd in het water terecht. 24 bemanningsleden komen direct om en de vijf laatste springen in het water en weten in de nog drijvende reddingsboot te komen. Onderweg naar de vaste wal verdrinkt Adrianus Stolk doordat hij door een grote golf uit de reddingsboot wordt geslagen.
Adrianus Stolk wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 21 november 1898 Woonplaats: Zeemansgraf: 19 maart 1945, Danziger bocht.
Bron: marhisdata / googlemaps
Jan Stolk vaart als 1ste stuurman op het voormalige Orion. Dit schip in in augustus 1940 in beslag genomen door de Kriegmarine en uitgerust als Seelöwe-Transporter RO 9. In 1942 vaart ze voor de rederij Deutsche Afrika Linien. Met aan boord een lading munitie, een bemanning van 25 Nederlanders en 33 Duitse militairen vertrekt ze op 17 maart 1945 van Swinemünde (Swinoujscie) naar Gotenhafen (Gdynia). Het schip wordt de volgende dag aangevallen door Russische bommenwerpers. Om 16:00 uur wordt het konvooi voor de derde keer aangevallen en krijgt de Orion 3 à 4 voltreffers. Het schip breekt in twee en zinkt. Zeven Nederlanders en negen Duitsers worden gered.
Geboren: 03 december 1901 Woonplaats: Rotterdam Omgekomen: 15 november 1944, Lübeck.
Bron: oorlogsgravenstichting
Jan Stolk is bankwerker van beroep en moet via de arbeitseinsatz aan het werk in Duitsland. Hij wordt aan het werk gezet in de fabriek van Bayer in Lübeck. Daar overlijd hij aan een ontsteking van het hartzakje. Hij wordt begraven op de begraafplaats Vorwerk. In 1953 wordt hij herbegraven op het Nederlandse Ereveld in Lübeck.
Geboren: 06 juli 1887 Woonplaats: Maassluis Zeemansgraf: 18 september 1944, Indische Oceaan.
Bron: powtaiwain.org / nationaalarchief / googlemaps
Willem Cornelis Termijn is kwartiermeester bij de Rotterdamsche LLoyd en monstert in oktober 1939 aan op het schip Japara. Op 14 juli 1944 wordt hij door de Japanse bezetter vastgezet. Samen met nog 2300 krijgsgevangenen en 4200 Javaanse Romusha's (krijgsgevangenen/werkslaven) wordt hij op 16 september aan boord gezet van de Junyo Maru. Dit schip zou de krijgsgevangenen naar Sumatra brengen voor de bouw van de Pekanbaru-spoorweg van Pekanbaru naar Muaro. Op 18 september ontdekte de Engelse onderzeeboot Tradewind de Junyo Maru. Omdat het schip geen rode kruis op de huid had werden vier torpedo's afgeschoten. Twee raakten de Junyo Maru welke na 20 minuten zonk. Hierbij kwamen ruim 5600 gevangenen om, waaronder oud inwoners Hendrik Kans (Brielle), Johan Marinus Adriaan de Ruijter (Brielle) en Cornelis Buurmeester (Nieuw-Helvoet).
Willem Cornelis Termijn wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 16 augustus 1919 Woonplaats: Bandoeng Omgekomen: 05 april 1943, Darwin.
Bron: oorlogsgravenstichting / googlemaps
Gerard Tijmons vertrekt in januari 1938 naar Nederlands Indië in dienst van de KNIL. In december 1939 gaat hij de opleiding in voor vlieger en klimt op tot sergeant majoor. Op 5 april 1943 stijgen drie vliegtuigen op voor een gewapende missie boven de noordkust van Timor. In afwachting van de B25 N5-140 met de gezagvoerder Tijmons cirkelen de twee leidende vliegtuigen rond nabij Darwin. Nadat er geen contact is gaan ze op missie. Later blijkt dat het toestel kort na opstijgen anderhalve kilometer in zee is gecrashed. Onderdelen van het vliegtuig zijn bij laagwater nog te zien. Hierbij komt hij, sergeant Karel van Bremen, sergeant majoor Franciscus Johannes Matheus van Wijlick en 2 Australiese bemanningsleden om. De bemanning wordt geborgen en begraven op het River War Cemetery in Adelaide. In november 1950 wordt Gerard Tijmons herbegraven op het Nederlands ereveld Menteng Pulo.
Bron: bob alford / abc news, mitchell woolnough
Gerard Tijmons wordt genoemd op het Gedenkteken Luchtvarenden te Soesterberg.
Geboren: 20 september 1906 Woonplaats: Java Gefusilleerd: 03 juli 1943, Lengkong.
Tijdens een vergadering van planters worden Pieter Johan Vastenou, administrateur, en nog 32 collega's opgepakt. De Japanse bezetter verdacht ze van verzet. Alhoewel uit niets bleek dat dit zo was, werden de mannen gemarteld zodat er een valse verklaring werd afgelegd. Enkele dagen na de arrestatie werden de mannen zwaar mishandeld en gebonden aan armen en hoofd afgevoerd in vrachtauto's. Bij Lenkong moesten zij hun eigen graf graven en worden vervolgens in koele bloede doodgeschoten. Op 20 januari 1949 worden de mannen herbegraven op het Nederlands Ereveld Kembang Kuning.
Geboren: 26 april 1876 Woonplaats: Haarlem Vermoord: 11 juni 1943, Sobibor.
Alida Veen Rippe is de zus van Saartje Israel Rippe en Elizabeth Rippe.
Geboren: 17 april 1910 Woonplaats: Batavia Zeemansgraf: 01 december 1942, Atlantische Oceaan.
Bron: marhisdata / googlemaps
Johannes van 't Veer is 2de stuurman aan boord van de Tjileboet. Na diverse reizen in konvooi, vertrekt de Tjileboet vanuit Swansea (Engeland) naar Belfast. Daar begint de reis met een lading levensmiddelen en munitie in konvooi richting New York. Na een aantal dagen verlaat ze het konvooi en vaart naar Brazilie. Op 28 november wordt het schip ontdekt door de U-161. Ook de bemanning ontdekt de onderzeeboot en gaat op ramkoers in de aanval. De U-161 moet duiken en zoekt gedurende de dag naar het schip. 's avonds wordt de Tjileboet weer gevonden door de U-161. Deze vuurt twee torpedo's af en raakt het schip waardoor ze uiteengereten wordt en direct zinkt. Alle 62 opvarenden komen om waaronder oud inwoners Antoon Johannes Gravenmaker en Dirk Hopman (Nieuw Helvoet).
Geboren: 05 april 1921 Woonplaats: Rotterdam Omgekomen: 25 september 1942, Trebbin.
Bron: findagrave
Willem Venneman is leraar van beroep en wordt op 4 mei 1942 vanwege de arbeitseinsatz naar Duitsland gestuurd. Daar komt hij om door een ongeluk op het treinstation waar hij wordt geplet door een trein. Hij is eerst begraven op het Cimetière Français en in 1954 herbegraven op het Nederlands Ereveld in Osnabrück.
Geboren: 13 juni 1902 Woonplaats: Vlaardingen Zeemansgraf: 16 september 1940, Atlantische Oceaan.
Bron: marhisdata / googlemaps
Op 13 september 1940 vertrekt Dirk Verhagen als 1ste stuurman op het stoomschip Schiedam vanaf Bermuda richting Halifax om zich aan te sluiten bij een konvooi richting Engeland. De lading bestaat uit 8000 ton zwavel. Tijdens een zware storm horen ze ’s avonds op 16 september een aantal explosies in het ruim. Binnen 5 minuten breekt het schip en zinkt direct. Twintig opvarende waaronder Dirk Verhagen komen om. De twaalf resterende drijven nog 5 dagen in vlotten totdat ze opgepikt worden. Oud inwoner Maarten van Noort (Rozenburg) is één van hen.
Dirk Verhagen wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 11 oktober 1892 Woonplaats: Schiemonnikoog Geëxecuteerd: 24 maart 1942, Kendari.
Bron: marhisdata / googlemaps / oorlogsgravenstichting
Jacobus Verhagen is kapitein aan boord van het ms Modjokerto. Ze liggen met diverse andere schepen in de haven Tjilatjap. Onder andere het ss Siantar welke op 3 maart door een japanse onderzeeboot aangevallen wordt en door een torpedo zinkt. Op bevel van de Commandant der Zeemacht verlaten de aanwezige schepen de haven. Met 42 bemanningsleden aan boord vaart de Modjokerto richting het zuiden. Op 1 maart rond 10:00 zendt de marconist (Pieter Wevels uit Simonshaven) berichten uit over de detectie door een vliegtuig, daarna over de achtervolging door een oorlogsboot en niet veel later het bericht dat de Modjokerto zinkende is. Ze wordt getorpedeerd door de Japanse onderzeeboot I-54, Shigo Kobayashi, in een positie zuid van het Christmaseiland in de Indische oceaan. De 35 overlevende worden door de Japanners aan land gebracht en op 22 maart komen ze aan in kamp Kendari op Celebes. Daar worden ze 2 dagen later geëxecuteerd door onthoofding. In 1946 wordt een massagraf op Zuid-Celebes ontdekt. Aan de hand van rang- en onderscheidingstekens op uniformstukken werd het duidelijk dat het om de bemanning van de Modjokerto ging. De lichamen worden begraven in Makassar en in de jaren 60 vindt de herbegrafenis plaats van 26 geïdentificeerde lichamen in verzamelgraven op het Ereveld Ancol en Kembang Kuning. Aan boord bevond zich ook Pieter Wevels (Simonshaven).
Jacobus Verhagen wordt genoemd op het algemeen monument op het Ereveld Ancol te Tanjung Priok.
Geboren: 11 augustus 1902 Woonplaats: 's Gravenhage Omgekomen: 03 maart 1943, Bezuidenhout.
Aagje Verspoor is kantoorbediende van beroep. Zij komt om bij het bombardement van de RAF op V2 installaties in het Haagse Bos. De bommen missen doel en vallen op de woonwijk Het Bezuidenhout. Ruim 550 inwoners komen om en nog 250 raken gewond.
Aagje Verspoor is de zus van Adriana Susanna Verspoor en Gerrit Lambertus Willem Verspoor.
Geboren: 24 maart 1894 Woonplaats: 's Gravenhage Omgekomen: 03 maart 1945, Bezuidenhout.
Adriana Verspoor is kantoorbediende van beroep. Zij komt om bij het bombardement van de RAF op V2 installaties in het Haagse Bos. De bommen missen doel en vallen op de woonwijk Het Bezuidenhout. Ruim 550 inwoners komen om en nog 250 raken gewond.
Adriana Susanne Verspoor is de zus van Aagje Verspoor en Gerrit Lambertus Willem Verspoor.
Geboren: 17 februari 1898 Woonplaats: 's Gravenhage Omgekomen: 03 maart 1945, Bezuidenhout.
Gerrit Verspoor is kantoorbediende van beroep. Hij komt om bij het bombardement van de RAF op V2 installaties in het Haagse Bos. De bommen missen doel en vallen op de woonwijk Het Bezuidenhout. Ruim 550 inwoners komen om en nog 250 raken gewond. Gerrit Lambertus Verspoor wordt, met nog 32 medewerkers van de Twentsche bank, genoemd op een herdenkingsplaquette in het hoofdkantoor van de ABN AMRO bank te Amsterdam.
Gerrit Lambertus Willem Verspoor is de broer van Aagje Verspoor en Adriana Susanna Verspoor.
Geboren: 26 mei 1903 Woonplaats: Maassluis Omgekomen: 11 mei 1940, Nieuwe Waterweg.
Bron: nimh / Bevrijdingsfestival Brielle
Op 10 mei kreeg loodsboot 19 opdracht om een Engelse vernielingsploeg naar de olieopslagplaatsen in Pernis te brengen om deze te saboteren. Een marineschip zou hiervoor te veel opvallen. Nadat de Engelsen de olietanks hadden klaargemaakt voor vernieling moest Loodsboot 19 door naar Rotterdam. Daar waren in de nacht al goudstaven in kisten tijdens vuurgevechten weggehaald. Deze kisten met goudstaven van de Nederlandse bank moesten weer naar Hoek van Holland vervoerd worden. Daar zouden ze overgeladen worden op de Britse torpedobootjager HMS. Wild Swan. Duitse vliegtuigen hadden echter in de nacht magnetische mijnen gedropt in de Nieuwe Waterweg. Onwetend van deze actie voer de Loodsboot 19 op 11 mei terug richting Hoek van Holland. Nabij de Zevenmanshaven klapte een zeemijn. De explosie wierp het schip uit het water en zij brak in twee. Van de 22 bemanningsleden kwamen er 16 om. Waaronder 3 Engelse militairen. Na de capitulatie wordt begonnen met het bergen van de lichamen en meteen de kostbare lading. 816 van de 937 staven worden geborgen en vallen direct in Duitse handen. Na de oorlog haalt men nog eens 121 staven naar boven. Heden ten dage zijn er nog steeds 6 staven spoorloos. Maarten de Voogd is begraven op de gemeentelijke begraafplaats in Maassluis.
Maarten de Voogd wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 15 december 1893 Woonplaats: Schiedam Overleden: 06 september 1944, Abo.
Bron: marhisdata / oorlogsgravenstichting
Het ss Rijn wordt na de capitulatie de Duitsers gevorderd en ingezet met een Nederlandse bemanning. Het schip komt op 14 juli 1944 aan in de haven van Kotka (Finland) om hout te laden voor Duitsland. De Russische luchtmacht bombardeert op 16 juli de haven en hierbij ontstaat er schade aan het schip. Na een provisorische reparatie vertrekt ze naar Pernaviken. Op 2 augustus vertrekt het geladen schip naar Duitsland. In de ochtend van 3 augustus komt het in aanvaring met het Finse schip Aura. Hoewel er aanzienlijke schade is ontstaan, vaart het schip naar de haven van Abo voor reparatie. De kapitein besluit niet meer te gaan varen en vertraagt de reparaties. De Duitsers bevelen de bemanning op 5 september van boord te gaan. Abraham Waterman, kapitein, weigert van boord te gaan en overlijd de volgende dag aan een hartverlamming. Hij wordt in Turku (Finland) begraven. In 1956 wordt hij overgebracht naar Noorwegen en herbegraven op het Nederlands Ereveld te Oslo.
Geboren: 16 april 1896 Woonplaats: Hilversum Omgekomen: 23 april 1945, Cham.
Anthonius gerardus van der Wel is drukker van beroep en zit in het verzet. Hij wordt op 28 oktober 1942 opgepakt en in april 1943 vastgezet in kamp Vught. Na ziekte en vanaf deecember 1943 werkzaam geweest te zijn bij Philips wordt hij op 8 september 1944 naar Saschenhausen gebracht. Hij komt om in Cham zo'n 520 kilometer zuid van het kamp in Oranienburg.
Anthonius Gerardus van der Wel wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 26 mei 1922 Woonplaats: Den Helder Omgekomenn: 08 oktober 1943, Bremen.
Bron: oorlogsgravenstichting / nationaal archief
Johannes Arie de werker was scheepsmaker in dienst van de Rijkswerf in Den Helder. Door de arbeitseinsatz is hij op 13 juni 1942 te werk gezet op de deutsche schiff und machinebau werf te Bremen. Tijdens de oorlog zijn daar voornamelijk U-boten gebouwd en 20% van de 18.000 werknemers waren krijgsgevangenen. Johannes Arie de Werker komt om bij een bombardement en wordt samen met een mede krijgsgevangene begraven op de begraafplaats Osterholz. In februari 1952 wordt hij herbegraven op het Ereveld te Loenen.
Geboren: 19 augustus 1889 Woonplaats: Amsterdam Vermoord: 26 maart 1944, Auschwitz.
bron: CPN archief / collectie IISG